Download deze informatieve tekst en een krantenartikel over de das.

Deze teksten kun je gebruiken in een les aan groep 6, 7 of 8. Je kan het natuurlijk ook combineren met de zaakvakken.

Met open vragen en met multiple choice vragen die beantwoord kunnen worden op de manier van Speur en Kleur. Op het werkblad wordt uitgelegd hoe dat gaat.

Doel: door het beantwoorden van de vragen begrijp ik deze moeilijke tekst beter.

Doel: lezend begrijpen en leren van informatie over dassen.

 

De das

De das in het nieuws bij nu.nl

 

Tips bij het krantenartikel:

Het is een moeilijke tekst. Lees per alinea samen met de kinderen en leg uit wat er staat.

Schrijf moeilijke woorden op en geef  direct de betekenis, zodat ze met begrip verder kunnen lezen.

Bronnen van de teksten:
http://www.dasenboom.nl
http://www.surfspin.nl
www.nu.nl
Afbeelding op deze pagina van Freepik

 

Wist je dat:

• je als trainer Alle Teksten de baas de beschikking hebt over heel veel teksten, werkbladen en spelletjes?
• deze al helemaal zijn uitgewerkt in complete lessen?
• heel veel kinderen al met deze methodiek werken op school, bij RT, logopedie?
• de trainers al 5 jaar met veel plezier de lessen geven?
• er op 15 april weer een online training wordt gegeven?
• er nog veel meer over te vertellen is?

Wil je meer weten over Alle Teksten de Baas?
Kijk dan even verder op deze pagina
https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/

Bij de methodiek van Alle Teksten de Baas wordt allereerst het leesgedrag van de leerling aangepakt. Dit is de basis om de vaardigheden bij begrijpend lezen te verbeteren. In een voorbeeld laat ik zien hoe dat er in de praktijk uit ziet en welke veranderingen in leesgedrag er zoal op te merken zijn. En het belangrijkste: de leerlingen merken het direct en zien de voordelen ervan.

Vaak gaan lessen in begrijpend lezen in eerste instantie over het oefenen van de leesstrategieën, het vergroten van de woordenschat en het kunnen beantwoorden van de vragen. Maar als je je leesgedrag niet verbetert, dan kun je nog zo’n grote woordenschat hebben of alle signaalwoorden en hun verbanden uit je hoofd kennen, je niveau zal niet of nauwelijks omhoog gaan.

Hoe doe jij dat?

Afgelopen week kwam er een meisje uit groep 7 voor haar eerste les. De eerste vraag die ik stelde, was: “Hoe doe jij dat, als je vragen bij een tekst moet maken?” Want helaas gaat begrijpend lezen daar vaak over: de vragen bij een tekst goed beantwoorden. Ze antwoordde: “Ik kijk altijd eerst naar de vragen en daarna zoek ik per vraag het antwoord in de tekst.”

De andere manier

Ik vertelde dat we dat anders gaan aanpakken en dat ze na afloop mocht zeggen wat ze van deze aanpak vindt. Daarna zijn we op de manier van Alle Teksten de Baas aan de slag gegaan. We bekeken eerst vanuit een helikopteroverzicht de tekst. Top-down dus. Hoeveel tekst is het? En hoeveel vragen? Dit maakt het makkelijker om te starten met lezen, want je weet waar je aan toe bent. Met behulp van het stappenplan lazen we de tekst en maakten we aantekeningen. We beschouwden de tekst als werkdocument, dus we kleurden en schreven erin en waren actief bezig. Ik doe hierbij altijd mee op een eigen tekstblad, waardoor ik het kan voordoen en de leerling kan afkijken en het nadoen.
Na afloop zei ze: “Het is veel makkelijker om de vragen te beantwoorden, nu ik de tekst goed heb gelezen.”   

Deze succeservaring is de basis van de rest van de lessen en misschien wel van de hele schoolcarrière. 

Verandering in leesgedrag

Na 1 of 2 lessen Alle Teksten de Baas zie je de verandering in het leesgedrag al:

1. Het starten van de leestaak gaat makkelijk. Door te weten waar je aan toe bent en wat er verwacht wordt, ga je sneller aan het werk.
2. Je gaat doelgericht aan het werk.
3. Er is meer focus en concentratie door het actief werken in de tekst.
4. De motivatie is aanwezig om te snappen wat er staat. Je vraagt daarom naar de betekenis van onbekende woorden of zoekt ze op, omdat je de tekst wil begrijpen.
5. Door het actief werken en volledig gefocust te zijn op de tekst kunnen verbanden in de tekst makkelijker worden gelegd.
6. Door de verbeterde concentratie en motivatie wordt de eigen kennis ingezet en in verband gebracht met de informatie. 

En er is meer!

Dit is nog maar het topje van de ijsberg van vaardigheden die kinderen leren bij Alle Teksten de Baas. Denk maar eens aan visuele vaardigheden, werkgeheugenondersteuning, interpreteren van informatie, kennis over tekstsoorten en nog veel meer!

Word trainer Alle Teksten de Baas

Wil je jouw leerlingen ook helpen om hun begrijpend lezen skills te verbeteren? Word dan trainer Alle Teksten de Baas. Krijg toegang tot lessen, teksten, handleiding, spelletjes en heel veel kennis.
Kijk op de website via onderstaande knoppen.

Trainer worden?

Agenda / Aanmelden

Wist je dat er ook veel gratis Downloads te vinden zijn bij de blogs? Denk aan sorteertaken of Loco.

https://www.begrijpendlezen.cc/blog/blog-blog/gratis-download-begrijpend-lezen-sorteertaak-groep-6-8/

Iets wat wij als leerkracht, RT-er (of ouders) heel vanzelfsprekend vinden: de puntjes in deze vraag:
Lees: Op zijn … ontbijttafel zitten. (r. 11-12)
Wat betekent “op zijn hoede”? Waarom was Jeroen op zijn hoede?

Voor heel veel (ja echt, heel veel, je zal ze de kost moeten geven!) kinderen is het niet duidelijk hoe ze dit soort vragen moeten aanpakken. Tijdens de lessen Alle Teksten De Baas komt dit vaak aan het licht. Zelfs de groep 8 kinderen die dit soort vragen al vaker hebben beantwoord, denken dat je op de puntjes iets moet invullen. Dus check in je klas, bij RT of thuis bij je kind(eren) of ze dit soort vragen begrijpen. Hoe kun je zien of ze dit snappen en hoe leg je uit hoe het werkt?

Een fragment uit: De telefoon (bron: Alle teksten de baas) Stiekem 1     Die allereerste dag na de vakantie nam Jeroen zijn telefoon mee naar 2     school. Hij hoorde er nu ook echt bij! Hij sprak af dat ze ’s avonds met de 3     hele klas zouden gaan appen. Maar daarvoor moest hij zijn telefoon mee 4     naar boven nemen. Hoe kon hij dat ongezien voor elkaar krijgen? Hij 5     bofte, want zijn ouders zaten heel ingespannen naar een film te kijken. 6     “Welterusten”, zei hij en ging gauw naar boven. Ze hadden niet in de 7     gaten dat Jeroen zijn telefoon mee naar boven nam. Niet alleen Jeroen 8     nam zijn telefoon stiekem mee; er waren nog een aantal kinderen in zijn 9     klas die datzelfde deden. Ze hadden die avond veel lol met elkaar en 10   gingen rond middernacht slapen. Straf 11   “Neeee!” Jeroen zocht tevergeefs naar zijn telefoon. Hij was weg. Op zijn 12   hoede liep hij de trap af en ging stilletjes aan de ontbijttafel zitten. De 13   boze blik van zijn vader en het verdrietige gezicht van zijn moeder 14   spraken boekdelen. De telefoon lag hoog boven op de kast. En daar 15   kwam de donderpreek…. 16   Daarom zit Jeroen op de bank zich te vervelen. Een dag zonder scherm 17   duurt lang. Laat staan een week!

Testje om te kijken of ze het begrijpen.

1. Lees de eerste zin van de vraag. Lees: Op zijn … ontbijttafel zitten. (r. 11-12)
2. Vraag aan de leerling: “Wat ga je nu doen?” Veel kinderen kijken dan naar de regels die er staan (11 en 12) en gaan alles lezen wat er op die regel staat. Dus ze lezen:

11       “Neeee!” Jeroen zocht tevergeefs naar zijn telefoon. Hij was weg. Op zijn
12       hoede liep hij de trap af en ging stilletjes aan de ontbijttafel zitten. De

Het is natuurlijk in deze vraag de bedoeling dat ze dit lezen:

11       “Neeee!” Jeroen zocht tevergeefs naar zijn telefoon. Hij was weg. Op zijn
12       hoede liep hij de trap af en ging stilletjes aan de ontbijttafel zitten. De

3. Vraag aan de leerling: Wat betekenen de puntjes bij deze vraag?

Vaak zien ze de puntjes helemaal niet en kijken ze direct naar de regelnummers. Als je ze daarop wijst, gaan ze nadenken.
Regelmatig hoor je dan: moet je daar iets invullen????
en dan is er werk aan de winkel!

Om uit te leggen hoe je dit wel moet aanpakken doe je het volgende:

Laat de leerling:

1. Op zijn onderstrepen in regel 11.
2. zoeken naar ontbijttafel zitten in regel 12.
3. Alles wat daar tussen zit, dus liep hij de trap af en ging stilletjes aan de, daar moeten ze puntjes onder zetten.

 

 

 

 

Na het zetten van ongeveer 5 puntjes zie je dan de lichtjes in hun ogen verschijnen. Ooooo! Nu snap ik het!

Nu pas lees je de vragen.

Wat betekent “op zijn hoede”? Waarom was Jeroen op zijn hoede?
De eerste vraag is een woordenschatvraag die geïnterpreteerd kan worden uit de tekst.
De tweede vraag is een oorzaak, gevolg vraag.
Bij beide vragen moet de leerling teruglezen en verder lezen in de tekst om het antwoord te vinden.

Dus leg dit uit voordat de kinderen vragen gaan maken bij een tekst.
Ook als ze al in groep 8 zitten en dit soort vragen al vaker hebben gezien. En ja, het wordt echt uitgelegd op school, maar niet elk kind pikt dit op en onthoudt dit. Ook kom je er maar moeilijk achter omdat het bijna nooit gevraagd wordt aan de leerlingen. Er wordt aangenomen dat ze het wel weten.

Veel succes met de uitleg!

Meer weten over Alle Teksten De Baas?

Dit was zomaar een greep uit de training Alle Teksten De Baas. Smaakt het naar meer? Lees dan onderstaande informatie.

 

Vind een trainer

Ouders: wil je je kind ook een goede basis meegeven op het gebied van begrijpend lezen? Kijk dan op de website op Vind een trainer. Daar kun je een trainer vinden in de buurt waar je woont. Deze trainers hebben allemaal de cursus gedaan en beschikken over een schat aan kennis en materialen om je zoon of dochter te helpen bij het belangrijkste vak op school!
https://www.begrijpendlezen.cc/trainers

 

Trainer worden?

Leerkrachten of RT-ers: Wil je trainer Alle Teksten De Baas worden? Kijk dan op de website op Trainer worden voor alle informatie over de cursus.

https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers

Synoniemen zijn woorden met (ongeveer) dezelfde betekenis. Je kunt veel oefeningen vinden waarbij je losse synoniemen moet benoemen. Nergens wordt uitgelegd waarom we ze gebruiken en hoe je ze herkent. En je vindt weinig tot geen oefeningen met hele zinnen of teksten waar synoniemen in staan. Tot vandaag!

In dit gratis te downloaden werkboekje krijg je uitleg wat synoniemen zijn. Maar er wordt vooral uitgelegd waarom we ze gebruiken. Ten eerste gebruiken we synoniemen om een tekst prettiger leesbaar te maken. Door het gebruik van synoniemen creëer je namelijk afwisseling in woorden. Ten tweede kun je woordbetekenissen afleiden door het gebruik van synoniemen. Zo leer je nieuwe woorden zonder woordenboek.

Na de uitleg zijn er 3 opdrachten die je kunt maken. Je oefent in opdracht 1 met het benoemen van losse synoniemen. Dit zijn meerkeuzevragen zoals je ze bij toetsen ook wel krijgt. Vervolgens leer je synoniemen te herkennen in samenhangende zinnen. Tenslotte ga je synoniemen in een tekst te herkennen. Dit is goed om te leren want het helpt je om de tekst beter te begrijpen.

Wist je dat synoniemen vaak worden gebruikt bij vragen bij een tekst? In de vraag staat dan een woord, waarna je in de tekst naar een beschrijving of synoniem moet zoeken. Kijk maar naar dit voorbeeld:

De papegaai

Inhoudsopgave

1. Inleiding                        2
2. Afkomst                         3
3. Uiterlijk                          6
4. Voedsel                          8
5. Huisdier                         9
6. Ziektes                           11
7. Slot                                14

Harm heeft een papegaai en wil meer weten over de geschiedenis van zijn huis papegaai en waar hij oorspronkelijk vandaan komt. Op welke bladzijdes in dit boek staat deze informatie?

Bij deze opdracht moet je het verband kunnen leggen tussen de betekenis van Afkomst en Geschiedenis en Oorspronkelijk. Als je niet weet wat synoniemen zijn en hoe je de betekenis door deze woorden kunt afleiden, kun je deze vraag niet goed beantwoorden.

Als je alle opdrachten hebt gemaakt, kun je op de laatste bladzijde van dit werkboekje kijken of je het goed hebt gedaan. Daar staan de antwoorden van alle opdrachten.

Veel succes en plezier met de synoniemen!

De sorteertaak: zo wordt begrijpend lezen toch nog leuk! Lezen, knippen, nadenken over de tekst, plakken en versieren. Dat klinkt goed hè!

De sorteertaak is een andere manier van het verwerken van een tekst dan het maken van vragen. Ten eerste is het is veel leuker om te doen. Dat komt doordat de kinderen actief met een tekst bezig zijn: zowel actief in het denken als actief met schaar en lijm. Bovendien is uit onderzoek gebleken dat kinderen veel intensiever met de inhoud van de tekst bezig zijn, waardoor ze de verbanden tussen tekstdelen ook ontdekken. En tenslotte helpt de sorteertaak om vragen bij een tekst makkelijker te beantwoorden. Hoewel die vragen waarschijnlijk niet meer nodig zijn, omdat je ook op deze manier goed kunt zien of een leerling de tekst begrepen heeft.

Zo werkt het:

1. De kinderen lezen de tekst. (evt. met markeren of aantekeningen maken.)
2. Vervolgens knippen ze de woorden die onderaan de tekst in de hokjes staan, los.
3. Daarna gaan ze de woorden die bij elkaar horen in groepjes zetten. Let op: ze mogen zelf bepalen hoeveel groepjes ze maken. Het moet wel gerelateerd zijn aan de tekst.
4. Er staan ook lege vakjes waarin ze zelf woorden kunnen schrijven die ze belangrijk vinden.
5. Als ze dat hebben gedaan, vertellen ze aan iemand anders waarom ze het op die manier hebben gegroepeerd. Dat kan een klasgenoot zijn, de leerkracht, maar ook papa of mama in het geval van thuisonderwijs.

Hieronder kun je de tekst en de sorteertaak gratis downloaden. Veel plezier!

Wil je ook trainer Alle teksten de baas worden? Kijk op https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/
voor meer informatie.

Wat is er leuker dan spelend leren?
Het spel Mini Loco bestaat al sinds 1971. Het is een afkorting van Leren, Oefenen, Controleren, Ordenen. Nog steeds wordt dit spel gespeeld en zijn er een heleboel oefenkaarten op internet te vinden. Vaak is dit voor de onderbouwleerlingen. Nu is er ook iets voor de bovenbouw, namelijk Loco Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas. Onderstaande onderdelen van begrijpend lezen worden op een speelse manier geoefend.

Verwijswoorden
Verbindingswoorden
Gatenteksten
Nieuw: Tekstsoorten

Download, Print en Speel!

Loco Begrijpend Lezen

Begrijpend Lezen – Alle teksten de Baas heeft 3 oefenkaarten ontwikkeld om Mini Loco mee te spelen. Met deze kaarten oefen je met Verwijswoorden, Verbindingswoorden(signaalwoord) en de tekstsoorten. Deze Loco Begrijpend Lezen kaarten gratis downloaden van de website. Je hoeft het alleen maar uit te printen. Daarna kun je het meteen spelen. Dus geen knip- en plakwerk, maar gewoon gaaaan!
Veel plezier met spelen en leren!

Loco – Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas

 

Verder lezen?

Heb je de andere blogs van Alle teksten de baas al gelezen?
Deze is heel interessant: Ik zie het, ik begrijp het. https://www.begrijpendlezen.cc/blog/blog-blog/ik-zie-het-ik-begrijp-het/
Over zien en informatieverwerking als basisvaardigheid bij begrijpend lezen.

Wil je ook trainer Alle teksten de baas worden? Kijk op https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/
voor meer informatie.

 

Het hoe en wat over Woordenschat

Beweging en het Zien als basis voor de woordenschatontwikkeling en het Begrijpend Lezen.

Als een kind de wereld gaat ontdekken door zichzelf te bewegen, en daarbij zichzelf, andere dingen en mensen concreet waar te nemen bij activiteiten dicht bij het lichaam, begint het zijn woordenschat te vergroten. Het Optometric Extension Program (OEP model) van A.M. Skeffington laat dit prachtig zien. Via de Interlocking Circles (figuur hiernaast) wordt uitgelegd hoe het Zien (Vision) zich ontwikkelt in interactie met de omgeving en daarmee tegelijkertijd het opdoen van kennis over de wereld en dus ook de woordenschat zich kan manifesteren. Deze 4 in elkaar overlopende cirkels geven dus de doorlopende ontwikkeling weer van het visuele functioneren en het uiteindelijke resultaat: Vision en daaruit volgend de vergroting van de woordenschat, dat bijdraagt aan een beter tekstbegrip en het vak Begrijpend Lezen op school. (bron: Visuele informatieverwerking en leerproblemen, de Groot, van den Brink)

Wie ben ik?

Het kind leert de beweging van het lichaam te besturen en de verschillende delen te laten samenwerken. Daardoor leert het kind wie hij/zij is. De hersenen krijgen informatie over de positie van het kind in de ruimte in relatie met de zwaartekracht.

Waar ben ik?

Doordat het kind de ruimtelijke verhoudingen buiten het lichaam leert kennen, krijgt het kind antwoord op deze vraag. De informatie die het kind krijgt over waar het is, wordt verkregen door beweging van het ene punt naar het andere. Deze eerste 2 processen noemt Skeffington Anti-Gravity, het bewegen in het veld van de zwaartekracht.

Waar is het?

Het centeringsproces geeft antwoord op de vraag waar iets is. Dit hangt af van het Wie ben ik proces. Het doet een beroep op de attentie, het richten van de aandacht op de input van het gehoor, tast, reuk, zicht, voelen en beweging.  Alle zintuigen spelen hier dus een rol. De ogen moeten op het zelfde moment op hetzelfde object kunnen richten om alle input adequaat te verwerken (uitlijnen). Skeffington zei: ‘Wie onzeker is in de ruimte is onzeker in zijn ‘zijn’.

Wat is het?

Dit wordt ook wel het identificatie proces genoemd. Alle zintuigen zijn hierbij betrokken. Door een ingewikkeld proces van patronen vanuit de ogen, het aanraken en vanuit de rest van het lichaam wordt informatie samengevoegd. Uiteindelijk is er maar input vanuit één zintuig nodig om alles te weten over het object. Je ziet bijvoorbeeld het woord Appel en vanuit de herinnering weet je hoe deze smaakt, klinkt als je erin bijt, aanvoelt, ruikt enz.

Hoe heet het?

Deze laatste cirkel noemen we ook wel het Speech-audition proces. Patronen van geluid en de patronen van het spreken worden samengevoegd met de zintuigen. Hierdoor kunnen de passieve en actieve woordenschat zich ontwikkelen. Het kind kan naar woorden luisteren en weet hoe het eruit ziet enz. Het kind kan een object visualiseren, zonder dat het dit direct ziet. Zien is dus de mogelijkheid om dingen te begrijpen die we niet kunnen aanraken, proeven, ruiken of horen. Van een concreet naar abstract.

De wereld leren kennen

Door het proces van Zien leren we onze wereld kennen. Ik zie betekent in werkelijkheid Ik weet, Ik begrijp. Het communiceren met de ander vraagt ook om het vermogen om je in de ander te kunnen verplaatsen. Het overzien en doorzien geeft inzicht in de consequenties van het handelen. We passen ons gedrag daar op aan.

Alle teksten de baas! Cursus voor trainers

Tijdens de cursus Alle teksten de baas komt het onderwerp Bewegen en Zien uitgebreid aan bod. Er komen spelletjes aangeboden met bovenstaande informatie als leidraad. Deze zijn bedoeld als tussendoortje zodat de kinderen nuttig en met veel plezier bezig zijn om hun onderliggende vaardigheden om het Begrijpend Lezen te vergroten. Dit noemen we de Basis in het Basis-Kern-Actie model. Wil je meer lezen over wat de cursus Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas inhoudt? Kijk dan via onderstaande linkjes op de trainerspagina.

Kijk op https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/ of https://www.begrijpendlezen.cc/cursus-agenda/ voor meer informatie.

Kijk op https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/ of https://www.begrijpendlezen.cc/cursus-agenda/ voor meer informatie.

Samenvatting van een artikel van Kennislink. 

Lezen: van papier of scherm?

In dit artikel van Kennislink (Erica Renckens) kun je lezen wat de voor- en nadelen zijn van het lezen van een scherm. Hiervoor is Adriaan van der Weel geïnterviewd (Medeoprichter van E-read en hoogleraar aan de universiteit van Leiden).

Voordelen

Digitale middelen zijn goed in te zetten voor Technisch Lezen. (blijkt uit onderzoek van de Radboud Universiteit). Ook kunnen deze middelen beter aansluiten bij de belevingswereld van kinderen en zijn er daardoor op school meer differentiatie mogelijkheden.

Nadeel voor begrijpend lezen

Het brein verwerkt teksten die gelezen worden van een scherm minder diep.

Oorzaak

Als je een tekst beter wil begrijpen, moet je informatie uit de tekst integreren met je eigen kennis. Vloeiend lezen, woordenschat en concentratie zijn hiervoor van groot belang. Het monitoren van je eigen leesgedrag en het zo nodig bijsturen is essentieel voor het begrijpen van een tekst. EN DAAR GAAT HET MIS!

Verklaring

De verklaring die uit verschillende onderzoeken komt, is dat er via een scherm vaak oppervlakkig gelezen wordt. Terug scrollen gebeurt niet vaak en cognitieve uitdagingen gaat men uit de weg. En juist het diepgaand lezen is van belang om een tekst goed te begrijpen. Hier is concentratie, geduld en discipline voor nodig. Als je dit niet vaak oefent, ontwikkel je zulke vaardigheden niet of verlies je ze weer.

Wat kan je er aan doen?

Het helpt bijvoorbeeld als een leerling tijdens het lezen korte samenvattingen maakt of steekwoorden noteert. Dat leidt tot een beter tekstbegrip.
Verder zouden digitale leeromgevingen het scrollen zoveel mogelijk moeten voorkomen en moeten zorgen dat leerlingen overzicht krijgen over een tekst.
Tenslotte wordt het gebruik van meer boeken in het onderwijs genoemd.

Meer leren en weten?

Wil je meer leren over het verbeteren van tekstbegrip? Wil je praktische handvatten om dit goed aan te pakken? Word trainer Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas!

https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers/

Blogs

Zie ook mijn andere blogs:

Bijwijzen tijdens het lezen van een tekst.

Ik zie het, ik begrijp het!

Bijwijzen tijdens het lezen van een tekst. Wel of niet doen?

“Ik mag niet meer bijwijzen van de juf.” Hoor ik vaak van de kinderen in mijn praktijk. Een gemiste kans op het beter lezen en begrijpen van een tekst. Doe onderstaande oefeningen en kom erachter dat bijwijzen juist nodig kan zijn voor het verbeteren van je leesprestaties en begrip.

Dit is een oefening voor 2 personen. Alleen kan het ook, maar dan voel je wat er gebeurt. Het is leuker om van de ander te zien wat er gebeurt. Ga tegenover elkaar zitten.

Oefening

1. Doe net of je een grote cirkel voor je ziet en volg deze met je ogen. De andere persoon kijkt wat er met je ogen gebeurt. (Je voelt het zelf waarschijnlijk ook al.)
2. Maak nu met je vinger een grote cirkel in de lucht en volg deze met je ogen. Wat ziet de ander en wat voel je zelf?

Antwoorden

1. Je ogen maken schokkerige bewegingen om een cirkel te maken. Voel je het?
2. Je ogen maken een vloeiende beweging. Dit verschil is ook duidelijk te voelen.

Wat betekent dit voor het lezen van een tekst?

Het is dus helemaal niet gek is om bij te wijzen. Je ogen blijven beter gefocust op de tekst, blijven relaxed en je leest daardoor efficiënter. Bijwijzen kan met je vinger, maar ook met een pen, potlood of stokje. Je kan hiermee ook je snelheid wat proberen op te voeren, mits je nog blijft begrijpen wat je leest.

Dus als de juf of meester zegt dat je niet bij mag wijzen, laat haar of hem dan de oefening even doen!

Training “Alle teksten de baas!” voor leerlingen Wil je nog meer tips en handvatten krijgen om het Begrijpend lezen te verbeteren? Kijk dan op de site en vind een trainer via volgende link: https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpendlezen Training voor professionals in het onderwijs Meer informatie over de trainerscursus Begrijpend lezen – Alle teksten de baas vindt u hier: https://www.begrijpendlezen.cc/begrijpend-lezen-trainers

 

 

Ik zie het, ik begrijp het.
Wat heeft het kunnen zien te maken met Begrijpend Lezen? Heel veel!
Lees hier waarom en ga aan de slag met de tips.

Zien en Informatieverwerking

Zien is een ontwikkelingsproces dat begint vanaf de geboorte. Verschillende vaardigheden volgen elkaar op en lopen door elkaar. Als een kind zijn visuele systeem nog niet goed heeft ontwikkeld, kan het zijn dat mede daardoor de informatieverwerking niet efficiënt verloopt.

Vroeg in de ontwikkeling wordt door beweging het eigen lichaamsbesef (Wie ben ik?) en het besef van de wereld om ons heen geactiveerd. Het kind is het middelpunt en van hieruit wordt de omgeving verkend. Alle zintuigen worden hierbij gebruikt: zien, ruiken, horen, voelen en proeven. Door de aandacht te richten op dingen die binnenkomen via de zintuigen of bewegingen wordt steeds meer informatie verkregen over de omgeving. Het kind leert het Waar ben ik? En Waar is het andere ten opzichte van mijzelf? Natuurlijk is het ontzettend belangrijk dat de ogen goed bewegen, samenwerken en focussen om een goede informatieverwerking te realiseren. In het boek Visuele informatieverwerking en leerproblemen van Van den Brink en de Groot kun je hier meer over lezen.

Onderzoek

Er is al veel onderzoek gedaan naar de visuele aspecten bij informatieverwerking. Zo hebben Sigmundsson en zijn onderzoeksteam, verbonden aan de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie, in 2010 de relatie aangetoond tussen leerproblemen en een zwakke visuele waarneming. Het onderzoek werd uitgevoerd onder alle 10-jarigen van twee scholen. Zij bevestigen in dit onderzoek dat achter verschillende leerproblemen de verkeerde weergave van ons visuele systeem ligt.

Tijdens een Vlaams onderzoek  in 2005 zijn visuele screeningstests afgenomen bij 500 vier- tot twaalfjarigen. Kinderen met leerproblemen bleken tot 18 procent meer visuele stoornissen te hebben dan kinderen zonder leerproblemen. Ze hebben meer moeite om scherp te zien, om hun blik te focussen op woorden en cijfers of om afstanden en dieptes in te schatten. Ze verwerken visuele informatie minder efficiënt dan andere kinderen en hun ogen zijn sneller vermoeid. Dit verband werd ontdekt door bioloog Robert Marquet en psycholoog Dirk Smits van Ehsal.

Woordenschatontwikkeling

Vanuit de ontwikkelingen van het Wie ben ik, Waar ben ik en Waar is het komt de ontwikkeling van de woordenschat op gang. Het antwoord op de vraag Wat is het? zal gezocht en gegeven worden. Dit kan zowel passief (leren van anderen) als actief (het zelf gebruiken van de woorden). Op jonge leeftijd gebruikt het kind meer zintuigen tegelijk. Langzaam aan wordt dit terug gebracht tot het gebruik van een van de zintuigen. En op nog latere leeftijd kan alleen de herinnering in beelden (visualisatie) aan een voorwerp alle benodigde informatie oproepen. Door hier woorden aan te geven en hierover te communiceren met anderen, wordt de kennis over de wereld opgebouwd. Hoe groter je woordenschat is, hoe meer informatie je toe kan voegen bij het lezen van een tekst. In een volgend blog zal ik hier meer over vertellen.

 

Lezen en begrijpen

Het is van belang dat de oogvaardigheden optimaal ontwikkeld worden om het leesproces goed te laten verlopen. Ogen moeten samenwerken om tegelijk op hetzelfde object te kunnen fixeren. Daarbij moeten ze scherpstellen om de informatieverwerking optimaal te laten verlopen. Hierbij is een goede oogvolgbeweging belangrijk, zodat het volgen van woorden in een zin vloeiend lukt. De saccades (ogen kunnen springen van punt naar punt en daarbij goed kunnen fixeren) helpen om van het eind van een regel naar het begin van een nieuwe regel te springen. Al deze vaardigheden zorgen ervoor dat teksten vloeiend gelezen kunnen worden, dus op een goed tempo en met een juiste intonatie.

Daarom is buiten spelen ook zo belangrijk. Door balspelletjes,  verstoppertje, badmintonnen, knikkeren, touwtje springen en noem alle buitenspeelactiviteiten maar op, train je automatisch ook je ogen. En natuurlijk nog veel meer!

 

Tips

Visualiseren wat je leest, helpt om de tekst te begrijpen

Wanneer kinderen steeds abstracter leren denken, wordt de inzet van concreet materiaal steeds minder belangrijk. Het visualiseren gaat steeds meer plek innemen tijdens het leer- en leesproces. Doordat geschreven taal wordt omgezet in beelden, wordt het beter opgeslagen in het geheugen.
Tip: Lees een stukje tekst, stop even en maak er een plaatje of filmpje van in je hoofd. Houd je daar bij aan de informatie uit de tekst. Dus ga er niet van alles bij verzinnen.

Oefenen met je ogen

Tip: Naast alle buitenspeeltips: Train je ogen door ze een voorwerp (pen, balletje of je vinger) te laten volgen. Eerst met 2 ogen tegelijk, daarna je ogen een voor een. Of volg de randen van bijv. een raam. Wees creatief. Mochten er meer uitdagingen zijn op het gebied van de ogen, laat deze dan screenen door een visueel screener of ga naar een oogarts.

Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas!

Wil je meer informatie en praktische handvatten om het niveau van leesbegrip bij je leerlingen te verhogen? Kom de cursus Begrijpend Lezen – Alle teksten de baas volgen. Je kunt direct aan de slag met 6 uitgewerkte lessen met handleiding, werkbladen, teksten, spelletjes en het stappenplan. De verantwoorde tussendoortjes bij de lessen bestaan vooral uit beweging en oogoefenspelletjes.

Cursus Begrijpend Lezen voor Trainers

Aanmelden

Bronnen:

Boek: Visuele informatieverwerking en leerproblemen
Roel de Groot en Hans van den Brink, 2017

Onderzoek in België van Dirk Smits en Guy Naegels, 2005 http://www.info-fo.nl/userfiles/info-fo.nl/pdf/OnderzoekBelgie.pdf

Onderzoek Hermundur Sigmundsson, 2010 https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0304394009015754