Toetsanalyse en Observatie
Een Observatie- en Analysesysteem om leesbegripsvaardigheden te monitoren
en een betekenisvol handelingsplan te maken. 
Wat doe je als een leerling vastloopt? Vaak wordt alleen gekeken naar vraagtypes waar moeite mee is, zonder te achterhalen waarom een fout wordt gemaakt. Dat is precies waar deze analyse het verschil maakt!
Deze unieke aanpak richt zich niet alleen op de vragen, maar vooral op de vaardigheden die nodig zijn om teksten te begrijpen. Door jarenlange praktijkervaring, uitgebreide studie van toetsen en wetenschappelijke inzichten, heb ik een analysesysteem ontwikkeld die precies blootlegt waar het probleem zit. Elke vraag is zorgvuldig gekoppeld aan een specifieke vaardigheid, inclusief cognitieve- en metacognitieve processen en executieve functies.
Wil je leerlingen écht vooruit helpen? Met deze inzichten krijg je een heldere, onderbouwde analyse waarmee je direct aan de slag kunt. Een handelingsplan maken voor begrijpend lezen wordt een makkie!
Zo werkt het..
De Toetsanalyse geeft inzicht in welke leesvaardigheden een leerling al beheerst en waar extra ondersteuning nodig is. Het is opgebouwd uit een overzicht van leerdoelen die inzicht geven in welke vaardigheden een leerling al beheerst en waar nog extra oefening nodig is. Het richt zich op vier hoofdvaardigheden: Letterlijk begrip, Afleiden en begrijpen, Samenvatten en Opzoeken. Deze zijn verder onderverdeeld in zestien subvaardigheden. Al deze vaardigheden zijn gecodeerd, geordend en in een Excelprogramma gezet. Met deze tool hoef je alleen de fouten aan te klikken en het programma rekent zelf uit welke fouten er zijn gemaakt en hoeveel. Daarna kun je aanklikken welke doelen er in het handelingsplan moeten komen en waar de leerling aan gaat werken. Let op: niet elke toetsvraag is te vangen in een enkele codering. Er zijn vaak meer vaardigheden nodig om een vraag te beantwoorden. Deze lijst is dus zeker nog interpreteerbaar. Daarom is een goed leergesprek met de leerling heel belangrijk om zo goed mogelijk tot de kern van het probleem te komen. Hoe dat werkt, lees je in de volgende alinea.
Observatie en Leergesprek
Om een nog completer beeld te krijgen van de vaardigheden, is er een observatielijst ontwikkeld. Deze lijst is opgedeeld in vier hoofdcategorieën met in totaal 24 subonderdelen. Er wordt onder andere gekeken naar de Leestechniek, het Leesgedrag, Tekstverwerking en Toepassing bij andere vakken. Naast deze observatielijst vult de leerling een eigen “Zo doe ik dat”-lijst in. Deze lijst bevat dezelfde onderdelen, maar dan in kindvriendelijke taal, zodat de leerling zelf kan aangeven hoe hij of zij het lezen ervaart. Na het invullen van beide lijsten volgt een leergesprek met de leerling, met als doelen:
- het gezamenlijk vaststellen van Leerdoelen voor de komende periode.
- bespreken hoe deze Leerdoelen gehaald kunnen worden.
- bepalen wat de leerling nodig heeft om deze doelen te behalen.
Door zowel observaties als zelfreflectie mee te nemen, ontstaat een volledig en persoonlijk beeld van de leesontwikkeling van de leerling.
Oudergesprek
In de praktijk blijkt dat deze gestructureerde aanpak waardevol is tijdens rapportgesprekken. Doordat alle informatie overzichtelijk wordt gepresenteerd, krijgen ouders een helder beeld van de voortgang en ontwikkelpunten van hun kind. Wat zij vooral waarderen, is dat er niet alleen over, maar ook met de leerling is gesproken. Hierdoor voelen kinderen zich betrokken en serieus genomen in hun leerproces.
Breed inzetbaar analysesysteem
Dit analysesysteem is niet alleen geschikt voor toetsen begrijpend lezen uit het leerlingvolgsysteem, maar kan ook worden ingezet bij toetsen uit de methode of bij oefenteksten. De analyse biedt waardevol inzicht in welke vaardigheden de leerling al goed beheerst en waar nog ruimte is voor groei. Dit maakt het systeem tot een krachtig hulpmiddel voor effectief leesonderwijs.
NIEUW!! Toetsanalyse op aanvraag
Let op! De analyses in dit pakket zijn van de Cito 3.0 toetsen begrijpend lezen en de papieren versie van de Leerling in Beeld toetsen.
Maar het is ook mogelijk om specifieke toetsanalyse-documenten op maat aan te vragen bij Op de Rit. Voor meer informatie of om een aanvraag te doen, kun je contact opnemen via info@opderit.cc of bel/app op nummer 0652652300.
Voor wie?
Zowel Alle Teksten de Baas als Observatie/Toetsanalyse zijn oorspronkelijk gemaakt voor Remedial Teachers, dus om te gebruiken voor individuele leerlingen of groepjes leerlingen. Desalniettemin zijn er al veel scholen die met Alle Teksten de Baas werken en nu ook graag met Toetsanalyses en Observaties aan de slag gaan. De observatielijsten en de “Zo doe ik dat”-lijsten prima in te zetten in bijvoorbeeld Portfoliomappen, waar de kinderen leren om eigenaar te zijn van hun eigen leerproces. Net als bij Alle Teksten de Baas geldt: zet ze in op de manier die bij jouw leerlingen en bij jou als onderwijsprofessional passen.
Materialen
Voor onderwijsprofessionals:
2 keer 10 stuks Tekstbegrip Toetsanalyse Excellijsten groep 3 t/m 8 (geautomatiseerd)
voor Cito 3.0 en Leerling in Beeld papieren versies.
- Handleiding
- Invoerblad
- Overzicht
- Handelingsplan
- Observatieformulier Leerkracht
Voor de leerling:
- “Zo doe ik dat”-lijst voor Leergesprek met vaardigheden en toetsanalyse
Indien gewenst: Korte cursus (1 uur)
Het meeste profijt haal je uit deze materialen indien de bijbehorende korte cursus van 1 uur is gevolgd. Dit is niet verplicht. Na aanmelden prikken we een datum indien gewenst.
Voor wie?
Voor onderwijsprofessionals die lesgeven in begrijpend lezen aan individuele leerlingen of aan groepjes leerlingen en in bezit zijn van de (antwoorden van de leerling)papieren versie Cito-toetsen Leerling in Beeld.
Kosten en kortingsmogelijkheden
De kosten voor dit pakket zijn € 225,- (BTW vrijgesteld). Vanaf september 2025 zal deze prijs worden verhoogd naar € 250,- (BTW vrijgesteld)
Aanmelden kan via de aanmeldknoppen op de pagina Aanmelden. U kunt daar direct betalen en krijgt de factuur via de mail opgestuurd.
Degene die in 2023 ook al een pakket voor de Cito 3.0 hebben aangeschaft, betalen € 125,- i.p.v. € 225,-. (BTW vrijgesteld)
Zij krijgen een persoonlijke kortingscode toegestuurd via de mail. Heb je deze mail niet ontvangen, heb je de 3.0 toetsanalyse al en wil je wel graag gebruik maken van deze korting, laat het me weten!
Combinatie met de cursus Alle Teksten de Baas
Wilt u dit pakket aanschaffen in combinatie doen met de trainerscursus Alle Teksten de Baas, dat kan!
De kosten zijn dan in totaal € 550,- i.p.v. € 600,- (BTW vrijgesteld)
Op de aanmeldpagina is te lezen hoe je je kan aanmelden en betalen.
Wil je de factuur door je werkgever laten betalen?
Stuur een mail met de gegevens en de data waarop je met de cursus(sen) mee wil doen. (info@opderit.cc)
Ja! Ik wil de Toetsanalyses!
Na aanmelden prikken we een datum voor uitleg indien gewenst.